Co to jest RPG?

Camisa I Love RPG, fot. Agencia X4, licencja CC BY-NC-ND 2.0

Tym, co pierwszy raz... 

RPG (eng. role-playing game) jest to gra, w której rozgrywka toczy się w fikcyjnym świecie istniejącym w wyobraźni uczestników. Rozgrywka w RPG polega na tym, że uczestnicy zbierają się razem przy stole i grają wyimaginowanymi postaciami, przez wymyślone przez siebie przygody, tworząc własny przebieg rozgrywki, czasem zwany fabułą.

Najczęściej uczestnicy dzielą się na prowadzącego grę oraz grających fikcyjnymi postaciami. Prowadzący grę jest nadzorcą rozgrywki, poniekąd także organizatorem; przygotowuje oraz inicjuje ją, później nadzoruje nad jej przebiegiem (nie mylić z jej moderacją), wprowadza nowe elementy do świata przedstawionego, reaguje na działania pozostałych uczestników. Gracze posługujący się fikcyjnymi postaciami aktywnie podejmują działania oraz reagują na wydarzenia i problemy zaistniałe w świecie rozgrywki. 

Pojedyncza rozgrywka nazywana jest sesją RPG, a kontynuacja kilku partyjek - kampanią RPG albo po prostu kilkusesyjną przygodą. Istnieją także samodzielne, jednosesyjne rozgrywki, zwane "jednostrzałami". Fikcyjne postacie kontrolowane przez uczestników innych niż prowadzący grę, nazywają się bohaterami graczy (tudzież po prostu postacie graczy). Gra RPG jest najczęściej podręcznikiem-książką, w niektórych kręgach zwana "systemem RPG".

All Dice Inked, fot. Kennen Costen, licencja CC BY-NC-ND 2.0

Od czego zacząć? Poza chęcią i pomysłem na grę, pomocnym będzie zbiór zasad pod ręką, miejsce do grania, co najmniej jeden znajomy oraz narzędzia: karty postaci (kartki papieru z parametrami postaci), ołówki i gumki do ścierania, a także kostki do gry. Pomocnym jest podręcznik do gry - w formie fizycznej (książka) lub elektronicznej (PDF). Służy on jako zbiór reguł obowiązujących w rozgrywce oraz podstawę do samego grania.

DnD Dice, fot. Kennen Costen, licencja CC BY-NC-ND 2.0

Jak grać? Uczestnik podejmuje  działania oraz reaguje na zaistniałe zdarzenia podpierając się regułami gry, niekiedy opisując to, jak fikcyjna postać podchodzi do działania. Czynnością może być zarówno wejście w sytuacyjny konflikt ze światem przedstawionym, jak i dowolna inna czynność ujęta w regułach gry oraz przyjętych ustaleń ponad stołem.  Gracz z fikcyjną postacią prowadzi swojego Bohatera Gracza (BG), realizując to, co chce osiągnąć w grze. Może to być chęć pokonywania określonych wyzwań i problemów, stworzenie dobrej fabuły, rozegranie nietuzinkowej przygody, osiągnięcie określonego przed rozgrywką celu, rozwój swojej postaci. Prowadzący grę prowadzi inne fikcyjne postacie niż BG (bohaterowie niezależni), nadzoruje wprowadzone przez siebie elementy otoczenia, śledząc działania i reakcje Bohaterów Graczy. 

Prowadzący grę przed rozgrywką (albo na początku rozgrywki) tworzy prep, czyli przygotowuje coś w rodzaju "wirtualnej (fikcyjnej planszy świata przedstawionego". Polega to na przygotowaniu lokacji i otoczenia, bohaterów niezależnych, czasem może obejmować przygotowanie sytuacji pod Bohatera Gracza. 

Uczestnik posługujący się Bohaterem Gracza, najczęściej tworzy własną fikcyjną postać w oparciu o swój koncept i pomysły oraz reguły gry. Pomocnym jest określenie:

•  Celów, ambicji oraz kierunków, za którymi BG będzie podążać (tzw. agenda). Przykładem może być np.: "zdobyć tron królewski", "zwiedzić wszystkie kontynenty", "zabić smoka". Często bywa to po prostu motywacja BG, aby coś osiągnąć. Warto podkreślić, że gracz również ma swoją "agendę" - wizję, jak mają wyglądać przygody swojego bohatera.
•  Sposoby i metody działania postaci, ich charakter (tzw. modus operandi). Obejmuje to zarówno określenie parametrów i zasobów postaci gracza, jak i ich wykorzystanie w grze. Moze to być motyw "poluję na gobliny/heretyków", "szukam kamienia filozoficznego", "uwodzę szlachciców".

Koniec końców, informacje o postaci gracza zapisuje się na karcie postaci, która jest narzędziem zawierającym niezbędne informacje wykorzystywane przez zasady gry.

Domyślnie, każdy uczestnik wnosi coś od siebie do rozgrywki. Rozgrywka jest wypadkową działań podejmowanych przez postacie graczy, reakcji postaci Bohaterów Niezależnych i wprowadzonych elementów przez prowadzącego grę.

Podczas pisania tego tekstu nie ucierpiał żaden snotball, goblin bądź uhrwerk.