 |
| Oh the joys of the open road!, fot. Paul Townsend, licencja CC BY-NC 2.0 |
Czym jest wspomniane "poważne granie"? Każdy ma swoją odpowiedź na to pytanie. Nawiązując do słów Sethariela, nie wiązałbym tego określenia wraz z perfekcyjną znajomością settingu oraz mechaniki - szczególnie do jednego i drugiego razem, jak i tylko do drugiego. Uważam, że "poważne granie" to mit-koncepcja rozchodząca się po polskim erpegie od wielu lat.
Poważne Granie. Moim zdaniem, to określenie oznacza grę/sesję:
- Pozbawioną wstawek humorystycznych, głupawek, offtopu (poza wyznaczonymi "15 minutami do toalety i na papierosa), jedzenia - w szczególności obżarstwa - w trakcie gry (wyjątkiem od reguły jest "klimatycznie dostosowane" jedzenie).
- Wymagająca od wszystkich uczestników "całkowitej" wczuwy, zagłębienia się w świat ("gracz staje się postacią"), podejmowania decyzji w oparciu o bieżące odczucia i emocje gracza, jego własną wyobrażnię, bez odwołań metagrowych (mechanika, "meta" wyjaśnianie sytuacji z "zatrzymaniem akcji) oraz innych działań uznawanych za "rozbijanie klimatu".
- Uczestnictwo sprowadzające granie tylko do odgrywania, nacisk na elementy teatralne i aktorskie. Nacisk na ekspresję emocji (pozytywnych, negatywnych) oraz ich przeżywanie, łącznie z ekstremami (łzy, "prawdziwy" lęk i strach, "autentyczny" gniew i złość).
- Pogarda do mechaniki albo umniejszenie znaczenia mechaniki w rozgrywce, często argumentowane jako "turlanie zabijające klimat i realizm". Nawet jeśli mechanika jest stosowana, to nie stanowi ona ważnej roli w rozgrywce.
- Nacisk na znajomość świata przedstawionego, szczególnie w obrębie przestrzeni w której aktualnie znajdują się postacie. Nacisk na detale, relacje społeczne (albo relacje polityczno-społeczne) i zachowania postaci występujących w świecie gry. Nacisk na "rozumowy pseudorealizm" (rozwijam to w dalszej części tekstu). W dużym skrócie, nacisk na symulacjonistyczne prowadzenie sesji, nawet w obrębie rozstrzygania konfliktów.
- Opcjonalnie, podejmowanie "poważnych tematów". Opcjonalnym za to nie jest odejście od regularnego rozgrywania walk (jeśli nie stanowią one kluczowego punktu kampanii), pod pretekstem "RPG to nie hack'n'slash", "poważni, dobrzy gracze nie grają dla walk".
Zastanawiam się, czy przedstawiona przeze mnie koncepcja gry faktycznie jest realizowana gdzieś tam w Polsce. Pozwolę sobie na skomentowanie każdego z punktów wedle "własnych doświadczeń erpegowych" i obserwacji, mimo że przypomina to "zigzakowanie". Niestety, albo może i stety, grałem z ludźmi o różnych, o często odmiennych od moich preferencjach.
Punkt pierwszy. Na sesjach w których grałem nie zaobserwowałem czegoś takiego, poza zwyczajową komendą w stylu "Gramy!", która jedynie sprowadzała się do kontynuowania toku gry. Zastrzeżenia co do spożywania posiłków na sesji dostrzegłem jedynie na paru forach internetowych. Jeśli więc "powazne granie" jest mitem, to szczególnie ten punkt.
Punkt drugi. Rzekłbym, że wiele nie brakuje, abym potykał się o graczy preferujących zbliżony kierunek. Zwolenników "dużej bądź totalnej" wczuwy dostrzegam wielu, niektórzy z nich jako "idealną sesję" postrzegają choćby takie, w których całkowicie wczuli się w postacie. Wczuwa wczuwą, nie uważam tego za złe. Za to raz do mnie napisał jakiś człowiek, który uważał że metagaming musi zostać wyeliminowany także z mailowych rozmów międzysesyjnych, pod pretekstem "zabierania karty postaci na sesjach". Plus wstawki o "magii rozgrywki RPG", " szachach z kalkulatorem".
Generalnie uważam, że gracz (jak i każdy uczestnik) ma prawo do przystopowania akcji i uzgodnienia, co i jak się dzieje; jak wygląda sytuacja, konfrontacja albo konflikt.
Punkt trzeci. Autentycznego odgrywania z łzami, "prawdziwym" lękiem gracza nie dostrzegłem. Za to kilka razy miałem do czynienia z tym, że wspomniane "odgrywanie teatralne/aktorskie" stanowiło nawet główną oś rozgrywki w pojedynczej scenie. Tego typu zabawa może być fajna, niemniej nie czerpię radości z sesji, której głównym tematem jest aktorzenie o niczym (rzeczywiście o niczym - np.: 2/3 czasu sesji spędzone na odgrywaniu w stylu "Aktora-Nudziarza" wg Zegarmistrza).
Punkt czwarty. Patrz "szachy z kalkulatorem" trzy akapity wyżej. Nie łudźmy się, Allgemeine Festung (a wcześniej - Gazetę z Navarrische Festung) jest prowadzone między innymi po to, aby promować granie z zastosowaniem mechaniki. Już w obecnych czasach slogan "opowieść kontra turlanie" to anachronizm (przynajmniej w e-fandomie), niemniej wciąż zdarza mi się napotykać na ludzi, którym trudno zrozumieć, że mechanikę można stosować także poza walką. Naprawdę, chciałbym o tym anachronizmie przestać pisać. ;-)
Punkt piąty. Jesli pominąć ostatnie zdanie, byłby to zbiór koncepcji do wykorzystania na wielu sesjach. Jest spoko. Na temat "rozumowego pseudorealizmu" napisałem coś tutaj. W skrócie, nadmierne poleganie na subiektywnych obserwacjach w celu samosądnego rozstrzygania konfliktów na sesjach uważam za złe. Szczególnie, jeśli te subiektywne obserwacje całkowicie rozmijają się z rzeczywistością, a stanowią mit siedzący w głowie jakiegoś "bractwowego emgie". Kolejny nudny temat. W tym to, że de facto "polska tradycyjna szkoła grania" to granie symulacjonistyczne z ograniczaniem gamizmu do zera.
Punkt szósty. Nie przypominam sobie sesji w której byłyby ewidentnie kontrowersyjne tematy. Element nierozstrzygnięty. Drugie zdanie to kolejny anachronizm, wynikający z anachronizmu w punkcie czwartym - "kostki kontra fabuła". N-ty nudny temat. ;)
Spoglądam na te punkty i odnoszę wrażenie, że przynajmniej połowa z nich faktycznie może mieć swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Z drugiej strony mam przeczucie, że pojęciu "poważnego grania" towarzyszy pretekst do spotkania towarzystkiego z alkoholem na stole/podłodze (niekoniecznie tylko z piwem), przeplecione z odgrywaniem postaci. Ale to tylko przeczucie, niewiele warta subiektywna opinia. Olać.
Ogólnie, uważam, że dorabianie wyższej ideologii do RPG jest mało potrzebne. Odnoszę wrażenie, że terminowi "powazne granie" właśnie to towarzyszy - próby uczynienia z RPG czegoś więcej, niż zwyczajnej gry. Stąd później rózne porównania RPG do sztuki, teatru, filmu. Stąd próby wywyższenia RPG ponad inne hobby, traktowanie RPG jako "czegoś specjalnego w życiu". I o co chodzi z "magią RPG"?
Znów pewnie posypią się komentarze o "negatywnych notkach". Co wy sądzicie o wymienionych przeze mnie zjawiskach? Jakie macie swoje własne definicje "poważnego grania"? Jak wspomniałem, moja definicja jest jak każda z wielu i równie dobrze może się nazywać "zabawą we wczuwę z aktorstwem, bez gry".
